هدف این پژوهش طراحی الگوی دانشگاه سبز برای دانشگاه فرهنگیان بوده است. رویکرد پژوهش کیفی، روش پژوهش «مطالعه موردی» بوده و ابزارهای گرداوری داده ها در این پژوهش شامل؛ مشاهده مستقیم، مصاحبه (نیمه ساختاریافته) در قالب گروه کانونی، تحلیل اسناد و مصنوعات انسانی برای جمع آوری داده ها استفاده گردیده همچنین برای تحلیل داده ها از استراتژی تحلیل مضمون و برای جمع آوری داده ها، ایجاد پایگاه داده و تحلیل داده ها از نرم افزار MAXQDA2018 استفاده شده و برای اعتماد، اعتبار و اطمینان بخشی به پژوهش نیز سه نوع تثلیث، تثلیث داده ای، تثلیث بررسی کننده و تثلیث تئوریکی انجام شده است. یافته های تحلیل مضامین، 7 بعد (مضمون اصلی و فراگیر) و 30 مضمون فرعی سازمان دهنده را ارائه کرده است، این 7 بعد عبارت اند از: «آموزش و یادگیری»؛ «مشارکت و شبکه تعاملات اجتماعی»؛ «سسیستم مدیریت محیط زیستی»؛ پژوهش، فناوری و نوآوری»؛ «رهبری و برنامه ریزی»؛ «نظارت، ارزیابی و گزارش دهی» و «مدیریت منابع انسانی و مالی». بر اساس یافته های پژوهش در دانشگاه فرهنگیان برای مدیریت سبز، تمامی بخش های دانشگاه باید مشارکت نمایند. بنابراین هماهنگی و هم افزایی میان واحدهای کارکردی دانشگاه دررسیدن به اهداف دانشگاه سبز توصیه می شود.

هدف پژوهش حاضر ارائه مدل مفهومی دانشگاه به مثابه سازمان یاددهنده با استفاده از روش فراترکیب می­باشد. روش پژوهش حاضر کیفی و از نوع فراترکیب بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه منابع مرتبط با سازمان یادهنده طی سال­های 2000 تا 2020 به تعداد 124 منبع بود که  تعداد 68 منبع براساس چکیده انتخاب شد. سپس 44 منبع براساس محتوا گزینش شد که در نهایت 21 منبع به عنوان منابع نهایی، به روش تحلیل تم مورد بررسی  قرار گرفت. برای انخاب مقالات از کلید واژه­های سازمان یاددهنده، سازمان یادگیرنده و دانشگاه یاددهنده و از کلید واژ­های انگلیسی Teaching organization، learning organization و University Teaching در پایگاه های اطلاعاتی کتابخانه ها، پژوهشکده ها و سایت­هایی همچون جهاد دانشگاهی، پایگاه مجلات تخصصی نور، مگیران، مقالات علمی همایش­های کشور، پایگاه نشریات کشور، ایران داک، سیویلیکا، علم نت و پایگاه های استنادی و اطلاعاتی معتبر خارجی شامل Science Direct، Google Scholar،Scopus،Springer، IEEE مورد جستجو قرار گرفت. منابع انتخاب شده با استفاده از نرم افزار maxqda 2020  مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند که تعداد  216 کد اولیه حاصل شد. بعد از پالایش و دسته بندی مجدد کدهای اولیه توسط تیم پژوهش 56 مقوله محوری بدست آمد که در2 مولفه اصلی درون سازمانی شامل عوامل فردی، مدیریتی، ساختاری و زیر ساختی و عوامل برون سازمانی شامل عوامل فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، تکنولوژیکی و اطلاعاتی و عوامل محیطی و اجتماعی و برون سازمانی تقسیم بندی شدند. با توجه به نتایج، دانشگاه یاددهنده بایستی بر پایه اصول بنیادین  بنا شود که زیربنا و شالوده ی سازمان یاددهنده را شکل می دهند. نتیجه تاثیر عوامل دورن­سازمانی و برون سازمانی بر سازمان یاددهنده خلق دانش و تحقیق و توسعه دانش جدید در سازمان می باشد که در نتیجه تعامل این پیامد ها تسهیم دانش در سازمان اتفاق می­افتد.

زمینه و هدف: جایگاه و انتظارات از آموزش عالی و به ویژه از دانشگاه در دهه های اخیر نسبت به قبل تغییر کرده است و انتظار اجتماع از آموزش عالی آن است که نقش و جایگاه خود را در عرصه تغییر و نو آفرینی و به تبع آن توسعه پایدار و حفاظت از ارزش های سنتی و نوین جوامع بشری به شیوه ای مناسب ایفا نماید. بنا بر این ضروری است که دانشگاه ها در راستای حرکت به سمت توسعه پایدار و ارتقا مؤلفه های زیست محیطی زیستگاه بشری، فعالانه مشارکت نماید. شناسایی ابعاد و مؤلفه های مدیریت سبز دانشگاه ها می تواند به عنوان یک نقشه راه و راهنمایی کلی، راهنما و راهگشای این مراکز در مسیر استقرار مدیریت سبز باشد. از این رو این پژوهش با هدف شناسایی ابعاد و مؤلفه های مدیریت سبز دانشگاه ها اجرا شده است. روش بررسی: در این پژوهش جهت شناسایی مؤلفه های مدیریت سبز دانشگاه ها از تکنیک دلفی استفاده شده است. در این راستا، با استفاده از نظرات اعضای پنل که عبارت بودند از 19 نفر از اعضای هیات علمی و خبرگان حوزه مدیریت آموزش عالی، محیط زیست و انرژی، ابتدا با تلفیق مؤلفه های استخراج شده از مبانی نظری پژوهش و مؤلفه های پیشنهادی خبرگان، پرسش نامه ای بسته پاسخ و باز پاسخ در دو مرحله در اختیار خبرگان قرار گرفت و در زمینه میزان ارتباط مؤلفه ها با مدیریت سبز دانشگاه ها و تعیین میزان اهمیت هر یک از ابعاد در این رابطه با مدیریت سبز از خبرگان نظرخواهی شد و نظرات آن ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: در این پژوهش دوازده بعد اساسی رهبری و راهبردها، سیاست گذاری و برنامه ریزی، حکمرانی دانشگاهی و اداره امور سازمانی، ارتباطات و تعامل با محیط، منابع انسانی و امور پرسنلی، بودجه و منابع مالی، فن آوری و اطلاعات، زیرساخت ها و تجهیزات، امور آموزشی، امور پژوهشی، نظارت، ارزش یابی و پاسخ گویی، اقدامات و برنامه های زیست محیطی در زمینه مدیریت سبز دانشگاه ها شناسایی و مورد تائید خبرگان قرار گرفت که هر یک از ابعاد چندین مؤلفه را شامل می شود. در نهایت 77 مؤلفه در این زمینه شناسایی و با وزن بالا مورد توافق قرار گرفت که جهت استقرار مدیریت سبز در دانشگاه ها می تواند مورد توجه و استفاده قرار بگیرد. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که از نظر خبرگان مهم ترین ابعاد در بحث مدیریت سبز دانشگاه ها به ترتیب عبارتند از سیاست گذاری و برنامه ریزی، مدیریت منابع مادی و تجهیزات دانشگاه، رهبری و راهبردها، فن آوری، مباحث اجرایی و امور سازمانی دانشگاه، منابع مالی است، منابع انسانی، پژوهش، آموزش، ارتباط با محیط و نظارت و ارزش یابی.

هدف پژوهش حاضر تدوین الگوی دانشگاه سبز پایدار برای آموزش عالی بود که با رویکرد کیفی و روش مطالعه موردی انجام شد. جامعه آماری، متخصصان و اساتید دانشگاه های سراسری کشور در حوزه دانشگاه سبز در سال 1400 بودند که 10 نفر طبق اصل اشباع نظری با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار پژوهش مصاحبه نمیه ساختاریافته و بررسی اسناد موجود در این زمینه بود. داده های به دست آمده با استفاده از روش بازخورد مشارکت کننده اعتباریابی شدند و روایی داده ها با استفاده از معیار کیفیت (مؤثق بودن) سنجیده و مورد تأیید قرار گرفت. داده ها با روش تحلیل مضمون تحلیل شدند. نتیجۀ تحلیل داده ها منجر به شناسایی 174 مضمون پایه، 40 مضمون سازمان دهنده در زمینۀ دانشگاه سبز پایدار گردید که در قالب 7 مضمون فراگیر به شرح 1. مدیریت منابع سبز پایدار، 2. مدیریت سبز پایدار دانشگاه، 3. امور آموزشی سبز پایدار، 4. امور سبز پژوهشی پایدار، 5. نظام مدیریت زیست محیطی فضای دانشگاه، 6. مدیریت منابع انسانی سبز پایدار، 7. فرهنگ سازی سبز پایدار سازمان دهی شدند. در نهایت با استفاده از یافته های پژوهش، مدلی تحت عنوان دانشگاه سبز پایدار برای آموزش عالی ارائه گردید. امید می رود الگوی تدوین شده به توسعه آموزش عالی در جهت سبز شدن دانشگاه ها و پایداری اقتدار علمی کشور کمک کند.

جهت­ گیری پایداری در دانشگاه ­ها بر دانشجویان به ­عنوان رهبران ِآینده مدیریت سبز در انتخاب سبک زندگی پایدار نقش ­آفرین است. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر دانشگاه سبز بر سبک زندگی پایدار دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه سیستان و بلوچستان بود. روش پژوهش همبستگی بود که در جامعه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه سیستان و بلوچستان با نمونه 332 نفری بر اساس تصادفی طبقه ­ای اجرا شد. نتایج نشان داد که نقش دانشگاه در توسعه پایدار بر سبک زندگی پایدار دانشجویان مؤثر است. همچنین متغیرهای پایداری پردیس، اطلاعات محیطی، مشارکت دانشجویان و خودنمایندگی دانشگاه در سبز بودن به­ صورت مستقیم و غیرمستقیم از طریق نقش دانشگاه در توسعه پایدار بر سبک زندگی پایدار دانشجویان اثرگذار است. می­ توان گفت که ادراک دانشجویان از دانشگاه سبز محرک مؤثری بر سبک زندگی پایدار دانشجویان است. از سوی دیگر، عوامل تغییر در مصرف، بازیافت، حمل و نقل، آموزش، استفاده از انرژی جایگزین، فعالیت ­های سیاسی، حفاظت از طبیعت و صرفه­ جویی در انرژی و آب از سبک زندگی پایدار، تحت تأثیر عوامل دانشگاه سبز هستند.

این تحقیق با هدف ارائه الگوی دانشگاه سبز بر مبنای رویکرد خلاقانه در آموزش عالی کشور عراق انجام گرفت. روش تحقیق آمیخته اکتشافی با الگوی گونه شناسی دو مرحله ای کیفی و کمی است. تعداد نمونه برای مرحله اول 13 نفر، که از روش نمونه گیری هدفمند با شیوه گلوله برفی با خبرگان مصاحبه نیمه ساختاریافته بعمل آمد. روش نمونه گیری در بخش کمی نمونه گیری در دسترس که با استفاده از جدول مورگان تعداد 165 نمونه از حجم جامعه290 نفر در نظر گرفته شد. برای محاسبه پایایی مرحله اول از شاخص کاپا استفاده شد که مقدار561/0نشان از پایایی مناسب است. روایی پرسشنامه از طریق روایی ترکیبی و روایی همگرا و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ با مقدار 793/0 تأیید شد. روش تحلیل داده ها برای مرحله اول داده بنیاد و برای مرحله دوم مدل سازی معادلات ساختاری با کمک نرم افزار Smart PLS است. برای الگوی آزمون شده شاخص برازش مطلقGOF، 601/0به دست آمد که این مقدار نشانگر برازش مناسب الگوی آمون شده است. مثبت بودن مقادیر Q2 برای تمامی متغیرها نشان می دهد که این متغییرها اثر معنی داری بر الگوی دانشگاه سبز دارند. مقدار t برای ضرایب معناداری نشان دهنده این است رابطه معنی داری برای این رابطه ها بیشتر از 96/1 است. در مجموع، این تحقیق یک الگوی جدید و منحصر به فردی برای ارتقاء دانشگاه سبز بر مبنای رویکرد خلاقانه در کشور عراق معرفی می نماید.

متن کامل این مقاله به زبان انگلیسی می باشد. لطفا برای مشاهده متن کامل مقاله به بخش انگلیسی مراجعه فرمایید.لطفا برای مشاهده متن کامل این مقاله اینجا را کلیک کنید.